Kyrill Poemans, Textmetrics: "Algoritme voorkomt discriminatie in vacatureteksten"

Cases Overig

‘Gezocht: sterke jongeman voor magazijnwerk.’ Geheid dat hier jonge mannen met spierballen op solliciteren. Maar met zulke termen mogen werkgevers niet werven. Toch gebeurt het. Hoewel veel bedrijven zich bewust zijn van het belang van inclusiviteit, kunnen veel vacatureteksten een stuk inclusiever. ‘In veel vacatures wordt een groep uitgesloten op basis van geslacht, onderwijsniveau of leeftijd’, zegt Kyrill Poelmans van Textmetrics. Zijn bedrijf biedt een schrijftool die vacatureteksten voor bedrijven nakijkt en aanwijst wat anders - inclusiever - moet. Dat gaat helemaal automatisch, op basis van artificial intelligence.

De schrijftool is qua werkwijze vergelijkbaar met de spellingscontrole die we kennen in Word, maar dan veel uitgebreider. Gebruikers typen hun vacaturetekst in het programma en vinken aan welke details ze belangrijk vinden om te laten controleren. Bijvoorbeeld de inclusiviteit van de vacaturetekst: staan er geen termen als mannen/vrouwen in en worden bepaalde leeftijdsgroepen niet uitgesloten? Een andere optie is het niveau van de tekst checken. B1 is een veelgehoorde term. Bevat de tekst ingewikkelde woorden waarop de gemiddelde lezer afhaakt en zijn de zinnen te lang, dan geeft het programma dat aan.

‘Het programma gaat zo ver dat het zelfs signaleert als taalgebruik te veel op mannen of op vrouwen is gericht’, zegt Poelmans. ‘Mannen voelen zich bijvoorbeeld aangesproken door termen als ‘verantwoordelijkheid nemen’ en ‘dingen voor elkaar krijgen’, terwijl vrouwen zich thuisvoelen bij woorden als ‘teamwork’ en ‘inlevingsvermogen’.
Zo hebben ook branches en functies eigen woorden die aanslaan bij de doelgroep. Voorbeelden van zulke ‘motivators’ zijn ‘auto van de zaak’ en ‘bonus’ voor het werven van een vertegenwoordiger. Dergelijke termen willen en mogen recruiters juist wel gebruiken.’
Voor vakjargon geldt ook een unieke functie. Woorden die misschien absoluut niet bij een taalniveau als B1 passen, maar wel voor iedereen in het betreffende vakgebied bekend zijn, worden niet fout, maar juist goed gerekend.

Het resultaat van alle slimme functies van de schrijftool is volgens de co-founder van Textmetrics dat bedrijven meer sollicitanten bereiken en dat die sollicitanten diverser zijn.

Rechten van de mens
De schrijftool van Textmetrics ontstond vanuit een SEO-tool, die op basis van zoekwoorden-analyse aangaf welke woorden in welke verhouding in een tekst moesten voorkomen om hoog op Google te scoren. ‘Die zoekwoorden-optie zit nog steeds in de tool, maar tegenwoordig gaat het dus veel verder’, zegt Poelmans. ‘Die doorontwikkeling is ingegeven door verzoeken van klanten. Zij vroegen ons of we niet iets konden bedenken om te voorkomen dat zij onbedoeld discrimineren in vacatureteksten. Wij zijn toen om de tafel gegaan met het College voor de Rechten van de Mens. Dat ziet er in Nederland op toe dat onder meer vacatureteksten inclusief zijn.’

Enorme woordenschat

De tool is inmiddels, vier jaar nadat die in het Nederlands op de markt kwam, beschikbaar in dertien talen. ‘Het is een hele klus om het systeem voor iedere taal te voeden. Neem Japans. Daarvoor hebben we een linguïst nodig. Het systeem moet immers een enorme woordenschat krijgen.’
Dat de schrijftool maar liefst dertien talen kent, maakt het voor Textmetrics mogelijk om internationaal te concurreren. ‘Er is een Amerikaans bedrijf dat groter is, maar toch winnen wij geregeld van ze, in de race om een opdracht. Dat is omdat zij alleen Engels bieden en wij meerdere talen.’


Vertrouwen op AI

Met alle ervaring die Textmetrics heeft qua toepasbaarheid van AI voor het bedrijfsleven, heeft Poelmans een tip voor collega-ondernemers. ‘Wat voornamelijk belangrijk is, is de uitlegbaarheid van je AI-product. Ons programma bijvoorbeeld kan een recruiter vertellen waarom die een zin in een vacature anders moet formuleren, maar de gebruiker heeft wel vertrouwen nodig om daar blind op te varen. Met andere woorden, wie of wat is die tool om het beter te weten? Wij leggen uit hoe we de tool hebben gevoed met informatie.’
‘Wij hebben buitengewoon veel data verzameld. Onderzoeken naar het vocabulair van mannen en van vrouwen bijvoorbeeld, zoekwoordenanalyses, termen van de diverse taalniveaus en nog veel meer’, somt Poelmans op. ‘En we blijven de data uitbreiden. Neem een woord als 'quarantaine'. Dat werd eerst beschouwd als een moeilijk woord. In een B1-tekst zou dat dus rood kleuren, als hint voor de gebruiker om het te vervangen door een makkelijker woord. Tegenwoordig is 'quarantaine' geschikt voor ieder taalniveau, omdat het woord zo is ingeburgerd.’

Toekomst

‘Op dit moment geeft onze schrijftool gebruikers advies over het aanpassen van woorden en zinnen. We hopen in de toekomst AI zo in te kunnen zetten dat we ons meer richten op tekstgeneratie, dus dat het programma zelf teksten schrijft’, blikt Poelmans vooruit. ‘Een recruiter geeft kernwoorden en het programma stelt aan de hand daarvan de tekst op. Uiteraard inclusief, goed vindbaar en begrijpelijk voor de betreffende doelgroep.’

Overigens worden mensen, zoals bijvoorbeeld recruiters, daarmee niet overbodig. ‘Absoluut niet zelfs. Het eenvoudigere werk, zoals het schrijven van de tekst, neemt de tool over. Maar er is altijd een professional nodig om de tool de juiste kernwoorden te geven en de tekst ‘ziel’ te geven. Dat kunnen alleen mensen.’