Disruptieve businessmodellen
In 2015 is op het terrein van de oude Gasfabriek in Deventer de Business Innovatiecampus De Gasfabriek opgericht, met daarbinnen het innovatiecentrum GSWRX. Het doel: bedrijven en organisaties informeren over de exponentiële ontwikkeling van digitale technologie, en deze bedrijven helpen met het ontwikkelen van nieuwe, disruptieve businessmodellen. Met de deelnemers aan het talentenprogramma Codidact wordt bovendien gewerkt aan het valideren van die nieuwe businessmodellen in de markt. Om dit vervolgens verder te ontwikkelen of zelf een startup te beginnen, al dan niet samen met de opdrachtgever – denk aan partijen als Nefit Bosch, Nouryon, GD Gezondheidsdienst voor Dieren, provincie Overijssel, gemeente Deventer en Shell.
Wegonderhoud
Een van de startups die hieruit is ontstaan is Assetworx. Vanuit de provincie Overijssel kwam de opdracht het onderhoud van wegen beter te voorspellen en slimmer in te plannen. Assetworx-directeur Marcel Fortuin: “De vraag was om dat te doen met inzet van bestaande databronnen en een multi-agent-oplossing, bestaande uit meerdere intelligente softwaremodules met elk een bepaalde mate van autonomie. Hier is uiteindelijk de transparante data-gedreven softwaretool Predictive Road Maintenance PRM uit ontstaan.”
Op dit moment worden onderhoudsplanningen voor een groot deel gebaseerd op de kennis en ervaring van wegbeheerders. “Wezenlijke data, zoals van specialistische weginspecties, zijn vaak vergrendeld. Veel wegbeheerders bevinden zich daardoor in een afhankelijke positie van marktpartijen.”
Oftewel: digitale technologie wordt nog niet optimaal toegepast in deze sector. “Precies daar willen we met Assetworx verandering in brengen. In het kader van een startup-in-residence programma hebben we de afgelopen jaren gewerkt aan een totaal nieuwe benadering van onderhoudsplanning, waarin transparantie en toegankelijkheid van data centraal staan. Op basis van objectieve data helpen machine learning-modellen de wegbeheerder om het wegonderhoud optimaal te plannen. Er is veel enthousiasme vanuit de markt; hiermee kunnen we tevens een belangrijke stap voorwaarts maken richting een circulaire infrasector.”
Inmiddels is Assetworx ook bezig om zelf beelden te verzamen en te detecteren, om sneller te kunnen zien waar het wegdek achteruit gaat. Marcel: “In plaats van eens per jaar met dure camera’s overal het wegdek checken, kijken we naar hoe we zeer regelmatig data kunnen verzamelen met commodity hardware. Bijvoorbeeld met camera’s in vuilniswagens. En straks misschien in zelfrijdende auto’s. Zo zie je veel sneller waar het wegdek achteruit gaat en kun je het tijdig repareren, zodat de levensduur wordt verlengd.”
Gelukkige kippen
Zo maakt technologie nieuwe dingen mogelijk. “Maar het begint bij het proces om te achterhalen wat voor nieuwe dingen er nódig zijn. Kijk naar sommige supermarkt-keurmerken, waarmee wordt aangegeven hoeveel vierkante meter leefruimte bijvoorbeeld een kip heeft. Daar wordt aan gekoppeld hoe goed die kip het heeft, maar moeten we dat op die manier beredeneren? Kunnen we niet beter vaststellen of een kip gelukkig is en dus naar het daadwerkelijke dierenwelzijn kijken?”
Assetworx vroeg experts om gifjes van kippen te beoordelen: vertonen ze wel of geen natuurlijk gedrag? “Via machine learning is een model getraind dat steeds beter het gedrag kan beoordelen. De volgende stap is dat toepassen in grote kippenschuren, en de kippen die onnatuurlijk gedrag vertonen eruit halen. Vaak is dat gedrag namelijk een teken dat die kip ziek is.”
De vraag voorop
Wat Marcel met deze voorbeelden duidelijk wil maken: zet de vraag voorop. “En niet: we kunnen dit en dit met AI, waar gaan we dat op toepassen? Onze ervaring is dat nog veel te weinig organisaties zich bewust zijn van de enorme ontwikkelingen die nu plaats vinden op technologisch gebied. Partijen als Google, Amazon, Facebook en Apple hebben al zoveel data verzameld dat ze daarmee steeds nieuwe initiatieven kunnen ontwikkelen. Zo zie je Google actief worden in de reisbranche, Amazon en Apple in de gezondheidszorg en Facebook heeft plannen voor een digitale munt. Hierbij lijkt technologie soms een doel op zich, zonder dat we de omvang kunnen overzien.”
“Willen we echt stappen zetten op dit gebied én jonge talenten interesseren voor technologie en de regio, zullen we concrete voorbeelden moeten laten zien. Vandaar dat we vraagstukken moeten ontwikkelen waar partijen aan kunnen meewerken. Dan wordt de meerwaarde van technologie concreet zichtbaar en zetten we tegelijkertijd stappen naar een aantrekkelijke regio.”
